Bitcoin (BTC) là loại tài sản kỹ thuật số được gọi là tiền mã hóa. Có thể sử dụng loại tiền này để thanh toán nhiều thứ, nhưng thường thì tiền này được cho là tương đương với vàng kỹ thuật số.
Các loại tiền mã hóa như bitcoin (có chữ “b” thường) – có tên như vậy vì chúng lưu trữ thông tin bằng cách sử dụng kỹ thuật mã hóa – mã hóa theo cách chuyên biệt.
Giải quyết các vấn đề về mã hóa là cách mạng Bitcoin (với chữ “B” hoa) thực hiện giao dịch trong số các hoạt động khác.
Ra mắt vào tháng 1 năm 2009 – ngay sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 – bitcoin nhanh chóng trở thành đồng tiền kỹ thuật số phi tập trung thành công đầu tiên trên thế giới.
“Phi tập trung” đơn giản là không có một thực thể, công ty hay chính phủ nào sở hữu và kiểm soát Bitcoin.
Trên thực tế, bất cứ ai có kết nối internet đều có thể giúp chạy và duy trì mạng Bitcoin.
Bitcoin được một nhà phát triển hoặc nhóm các nhà phát triển ẩn danh tạo ra, hoạt động với biệt danh là “Satoshi Nakamoto”.
Cho đến ngày này, không ai biết được danh tính thật sự của Nakamoto.
Việc chuyển giá trị bằng Bitcoin cũng giống như gửi tiền qua email.
Giao dịch này nhanh, trực tiếp và – quan trọng nhất là – không cần sự trợ giúp của bất kỳ bên thứ ba nào (như ngân hàng) để xử lý.
Đây là một trong những điểm hấp dẫn chính khi sử dụng bitcoin. Điều này cho phép mọi người có toàn quyền kiểm soát tài sản của riêng họ chứ không phải giao cho các ngân hàng giữ và chuyển cho họ.
Bitcoin cũng phi vật lý giống như email. Điều này có nghĩa là bạn không thể giữ bitcoin như tiền mặt trong túi hậu của mình.
Tất cả các đồng tiền mã hóa, bao gồm bitcoin, tồn tại ở dạng kỹ thuật số và chỉ là các mục nhập dữ liệu được ghi lại trên một sổ cái phân tán công khai, minh bạch được gọi là “chuỗi khối”.
Một bitcoin đơn được tạo thành từ 100 triệu đơn vị nhỏ hơn có tên là “satoshis”.
Điều đó giống như kiểu một đô la Mỹ bằng 100 xu.
Điều này có nghĩa là mọi người có thể mua tối thiểu 0,00000001 bitcoin và cũng có thể gửi các phần nhỏ bitcoin cho nhau.
Nguồn cung giới hạn của Bitcoin là 21 triệu. Điều này nghĩa là sẽ không có quá 21 triệu bitcoin tồn tại.
Giới hạn cung đã được Satoshi Nakamoto lập trình thành mã nguồn của Bitcoin khi đồng tiền này được phát hành lần đầu tiên.
Mỗi lần người khai thác phát hiện ra một khối mới thông qua quy trình gọi là “đào” thì người này sẽ nhận được một lượng bitcoin gọi là “phần thưởng khối”.
Sau khi số lượng bitcoin đang lưu hành đạt 21 triệu, thì bitcoin sẽ không được tạo thêm nữa.
Bitcoin hoạt động như thế nào?
Được rồi, bây giờ bạn đã biết bitcoin là gì, hãy xem thực tế nó hoạt động như thế nào.
Bitcoin gồm hai thành phần chính: mạng Bitcoin và chuỗi khối Bitcoin.
Mạng Bitcoin là một hệ thống thanh toán điện tử ngang hàng trực tuyến được vận hành và duy trì bởi một cộng đồng những người đóng góp trên khắp toàn cầu được gọi là “nút”.
Nút đơn giản là một người hoặc nhóm người xác minh và/hoặc ghi lại giao dịch trên chuỗi khối Bitcoin.
Bất cứ ai trên thế giới cũng đều có thể tham gia vào mạng này và trở thành nút, miễn là họ có thể sử dụng điện và truy nhập vào kết nối internet.
Chuỗi khối Bitcoin là cơ sở dữ liệu nơi ghi lại tất cả các giao dịch.
Chuỗi khối là một loại công nghệ sổ cái công khai, phân tán liên quan đến việc lưu trữ dữ liệu giao dịch trong các khối kỹ thuật số được kết nối trong một chuỗi.
Khi một người muốn gửi bitcoin cho một người dùng khác – thường là đến một thiết bị chạy phần mềm chuyên dụng, được gọi là ví kỹ thuật số – người đó phải truyền phát giao dịch tới tất cả các nút trong mạng Bitcoin.
Điều này giống như la lên “Xin chào mọi người, bây giờ tôi tặng cho người này 0,5 BTC!”
Bên trong giao dịch, người gửi bitcoin đính kèm địa chỉ ví tiền mã hóa của chủ sở hữu mới vào số coin được gửi. Địa chỉ này được gọi là “khóa công khai”.
Có hai loại khóa tạo nên ví tiền mã hóa kỹ thuật số:
- Khóa riêng tư: Mã bí mật chỉ có chủ sở hữu ví tiền biết, được sử dụng để truy nhập vào nội dung của ví tiền.
- Khóa công khai: Địa chỉ hiển thị công khai được sử dụng để gửi và nhận tiền mã hóa
Khóa riêng tư của bạn giống như khóa mở cửa chính nhà bạn. Đó là thứ mà bạn giữ an toàn để chỉ có mình bạn có thể vào nhà của mình.
Giao dịch sau đó được người gửi ký ở dạng điện tử để chứng minh việc chuyển là hợp pháp và đi kèm một khoản phí nhỏ để khuyến khích thợ đào thêm giao dịch đó vào chuỗi khối.
Sau đó, các nút đặc biệt trên mạng Bitcoin, được gọi là “nút đào”, cạnh tranh để giành quyền thêm giao dịch đó, cùng với một số nút khác, vào khối tiếp theo trong chuỗi khối.
Vì chuỗi khối của bitcoin là chuỗi khối công khai và có thể được chạy bởi bất kỳ ai, nên chuỗi khối này cần một hệ thống đảm bảo hầu hết là những người tốt tham gia.
Điều này được thực hiện bằng cách yêu cầu các nút đào chịu rủi ro đầu tư bằng cách đóng góp khả năng tính toán, thời gian và điện năng để tạo ra một mã mở khóa khối tiếp theo trong chuỗi khối. Điều này được gọi là “Bằng chứng công việc”.
Ví dụ, Bitcoin sử dụng một loại hàm băm được gọi là SHA-256, lấy bất kỳ đầu vào nào và chuyển thành mã gồm 64 ký tự.
Nếu chúng ta lấy từ “CoinDesk” và biến từ đó thành mã băm SHA-256, chúng ta sẽ nhận được:
7e7a91f75a4a765b2cecab3d093f3dfd586f2539ac0544765650b9a27c139e42
Đây là phần thú vị. Nếu chúng ta thay đổi đầu vào bằng một ký tự đơn, chúng ta sẽ nhận được một hàm băm hoàn toàn khác. Ví dụ, hàm băm cho “FoinDesk” là
1ac19a9538d961d0df467764685481c7b83dbb9a7efd81ade098b541eb2d8061
Vì mỗi hàm băm được tạo hoàn toàn ngẫu nhiên và duy nhất nên gần như không thể dự đoán được bạn sẽ nhận được hàm băm nào cho mỗi đầu vào.
Đây là điều khiến việc tìm đúng mã để mở khóa khối Bitcoin tiếp theo trở nên khó khăn. Về cơ bản, chỉ cần thử và gặp lỗi cho đến khi bạn gặp được đúng hàm băm.
Khi một thợ đào tạo thành công hàm băm đúng, họ giành được quyền thêm một lô giao dịch mới vào một khối và thêm khối đó vào chuỗi.
Khoảng 10 phút thì có một khối Bitcoin mới được tạo.
Thợ đào sẽ nhận được một lượng bitcoin được gọi là “phần thưởng khối” và bất kỳ khoản phí nào gắn với các giao dịch mà họ đưa vào khối mới, đây là phần thưởng cho những nỗ lực của họ.
Phần thưởng khối Bitcoin được phát hành theo lịch biểu đã được lập trình.
Với mỗi 210.000 khối, lượng bitcoin cung cấp cho thợ đào sẽ giảm một nửa trong quy trình được gọi là “giảm một nửa”.
Hệ thống này giảm dần nguồn cung cấp bitcoin mới vào hệ thống lưu hành cho đến khi cuối cùng không còn coin nào nữa để đào.
Sau khi một giao dịch được truyền tới mạng, tất cả các nút trong mạng Bitcoin sẽ xác minh giao dịch đó, nút đào thành công sẽ thêm giao dịch đó vào một khối mới trong chuỗi khối và các nút đầy đủ sẽ ghi lại giao dịch đó vĩnh viễn.
Đây là điều khiến các giao dịch trên chuỗi khối “không thể thay đổi”. Vì mọi nút trong mạng Bitcoin trên khắp thế giới đều ghi lại cùng một bản sao các giao dịch, nên bất kỳ ai muốn thay đổi một trong các giao dịch đó đều sẽ phải xâm nhập vào thiết bị của tất cả mọi người và thay đổi giao dịch. Điều này gần như là không thể thực hiện được.
Bitcoin