Cách nào giải bài toán 'đuối' nhân lực tài chính số?
“Đuối” nhân lực tài chính số
Lĩnh vực tài chính - ngân hàng đang chuyển đổi số rất nhanh và thuận lợi hơn đa số các ngành khác. Tuy nhiên, vẫn có những lực cản không dễ gì gỡ bỏ được, trong đó có vấn đề nhân lực.
Ông Nguyễn Chiến Thắng, Giám đốc Ngân hàng số BIDV, cho hay hiện tốc độ chuyển đổi số trong ngành tài chính - ngân hàng đang rất nhanh nhưng nguồn nhân lực lại không theo kịp. “Nhân sự chuyên về công nghệ thường kém về nghiệp vụ. Nhân sự chuyên về nghiệp vụ thường thiếu sự am hiểu về công nghệ. Trong kỷ nguyên chuyển đổi số, nhân sự phải vừa biết công nghệ lại hiểu về nghiệp vụ, không thể thiên lệch về một bên”, ông Thắng chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính.
Có phần đồng quan điểm, ông Hoàng Thế Hưng, Phó tổng giám đốc Công ty Tài chính Điện lực (EVNFC), cho biết ở các trường đại học hiện nay, hoặc là đào tạo chuyên ngành tài chính - ngân hàng, hoặc là đào tạo kỹ sư công nghệ. Đến khi ra trường, đại đa số cử nhân, kỹ sư tiếp tục tìm kiếm các công việc truyền thống. Việc thiếu sự giao thoa giữa tài chính và công nghệ là nguyên nhân khiến các tổ chức tài chính “đói” nhân lực chuyển đổi số. Theo ông Hưng, việc mở chuyên ngành mới về công nghệ tài chính phụ thuộc vào tính toán của các trường đại học. Hiện nay, khả thi nhất là chính các tổ chức tài chính tiến hành đào tạo nhân sự công nghệ tài chính, trong đó, các Fintech là nơi được kỳ vọng sản sinh ra nhiều nhân tài nhất.
Giám đốc Ngân hàng số BIDV Nguyễn Chiến Thắng cũng cho rằng các tổ chức tài chính phải chấp nhận liên tục đào tạo, liên tục nâng cấp kiến thức, kỹ năng cho nhân sự nội bộ. Bên cạnh đó, theo ông Thắng, văn hóa doanh nghiệp cũng phải thay đổi để phát triển nhân tài, đó là hình thành văn hóa đọc, văn hóa chấp nhận những thử nghiệm thất bại, văn hóa ra quyết định dựa trên dữ liệu, định lượng.
Bên cạnh việc đào tạo nhân sự hiện có, một số tổ chức tài chính ở Việt Nam hiện nay cũng tìm kiếm nhân sự công nghệ tài chính từ nước ngoài. Tuy nhiên, theo một chuyên gia có nhiều năm kinh nghiệm triển khai các dự án số hóa tài chính, yếu tố “nội lực” vẫn là chính yếu, “ngoại lực” chỉ đáp ứng được một số khía cạnh.
“Bản thân các nước hiện nay cũng đang thiếu nhân sự công nghệ tài chính, nếu chiêu mộ thì lương thưởng rất cao. Thêm vào đó, khi sang Việt Nam, họ mang kiến thức và kinh nghiệm từ nước ngoài về nhưng chưa chắc đã phù hợp với doanh nghiệp Việt Nam, bởi chuyển đổi số không đơn thuần là vấn đề công nghệ mà thực ra điều quan trọng nhất là thay đổi tư duy, quy trình, cách thức làm việc”, vị này chia sẻ.
Các nghiên cứu trên thế giới, bao gồm cả khu vực Đông Nam Á, nhìn chung chỉ ra 3 thách thức lớn đối với nguồn nhân lực trong lĩnh vực công nghệ tài chính.
Thách thức thứ nhất là vấn đề nhân lực thiếu kỹ năng và khan hiếm nguồn nhân lực từ các trường đại học. Sự bùng nổ Fintech khiến cạnh tranh thu hút nhân lực tại các quốc gia ngày càng khốc liệt. Các doanh nghiệp thường đi tìm nhân sự có các bộ kỹ năng chuyên biệt liên quan đến tài chính và công nghệ. Điều này đặt ra bài toán cải thiện kỹ năng cho lực lượng nhân sự hiện tại. Thêm vào đó, tại các nước đang phát triển, nguồn nhân lực có các bộ kỹ năng trên rất khan hiếm và việc đào tạo nghề trong lĩnh vực Fintech còn khá hạn chế. Xây dựng chương trình giáo dục chính quy về lĩnh vực Fintech cần trở thành một phần cốt lõi để kích thích sự vào cuộc của các đơn vị đào tạo khác nhau, từ đó tạo động lực đổi mới xã hội và phát triển trong kỷ nguyên số.
Thứ hai là vấn đề quản trị nhân lực. Khác với các quốc gia phát triển, các quốc gia đang phát triển phải đối diện với tình trạng quản trị kém, bất bình đẳng và nạn tham nhũng. Việc gắn kết và giữ chân các nhân sự trở nên khó khăn hơn, đặc biệt là trong thời đại số hiện nay, có nhân sự làm tại chỗ nhưng cũng có nhân sự làm từ xa, có nhân sự làm việc toàn thời gian nhưng cũng có nhân sự làm việc tự do. Nhân sự càng đa dạng thì trình độ quản trị càng phải cao.
Thứ ba là vấn đề môi trường phát triển. Các chính sách khuyến khích nhân tài của chính phủ các nước đang phát triển thường chưa có sự quan tâm đúng mức tới lĩnh vực công nghệ tài chính. Trong khi đó, nhiều công ty mặc dù có ngân sách cho nhân tài công nghệ tài chính nhưng lại không sẵn sàng điều chỉnh cơ cấu tổ chức, tái định hình văn hóa doanh nghiệp để tạo môi trường phát triển cho lớp nhân sự mới.
Phát triển nhân lực tài chính số là nhu cầu rất bức thiết nhưng cũng là quãng đường dài bởi thế giới cũng như Việt Nam mới chỉ đang ở trong giai đoạn đầu mang tính chuyển đổi trong kỷ nguyên số.
Một vài gợi ý cho các bạn Gen Z
Trong khi chờ đợi các trường đại học thay đổi, thì bạn nên tự thân, cùng lúc học đa ngành, liên ngành, hướng đến toàn diện tư duy và kiến thức.
Trang bị cho mình kiến thức về hội nhập quốc tế, các giá trị đa văn hóa và có kỹ năng ngoại ngữ.
Nắm bắt được xu hướng xã hội, gắn kết với nhu cầu doanh nghiệp
Có nền tảng tự phát triển lâu dài thông qua khả năng tự học, học tập suốt đời
Có tinh thần khởi nghiệp.
Sở hữu được các năng lực trên, dù xã hội có phát triển đến mức nào, AI hay trí tuệ nhân tạo cũng không thể làm khó được các bạn, ngược lại còn là phương tiện, chất xúc tác để các bạn có những mức lương thưởng vô cùng hậu hĩnh.