Kính viễn vọng FAST ở tỉnh Quý Châu. Ảnh: CGTN
Kính thiên văn vô tuyến một đĩa lớn nhất thế giới FAST là dự án do Đài quan sát thiên văn vô tuyến Quý Châu đứng đầu, với sự tham gia của 10 đơn vị, bao gồm Đài quan sát thiên văn quốc gia thuộc Viện hàn lâm Khoa học và Viện Công nghệ Cáp Nhĩ Tân. Có biệt danh "Thiên nhãn", kính thiên văn FAST nằm ở thung lũng đá vôi sâu và tròn tự nhiên ở tỉnh Quý Châu phía tây nam Trung Quốc với vùng thu nhận tín hiệu tương đương 30 sân bóng đá tiêu chuẩn.
Bảo trì âm thanh là một nhiệm vụ quan trọng nhằm đảm bảo khả năng quan sát của FAST. Các robot có thể tiến hành hoạt động rủi ro cao mà con người không thể làm được, vượt qua ảnh hưởng thời tiết vốn hạn chế hoạt động thiên văn. Do đó, chúng sẽ giúp đảm bảo an toàn hoạt động của kính thiên văn, tăng thời gian và hiệu quả quan sát, khuyến khích nhiều kết quả khoa học hơn. Theo Jiang Peng, kỹ sư trưởng của dự án FAST, robot thông minh dự kiến sẽ tăng thời gian quan sát hàng năm của kính thiên văn thêm 30 ngày.
5 robot thông minh chủ yếu được sử dụng trong kiểm tra cáp nâng và ròng rọc của FAST, tự động bảo trì bộ dẫn động và mục tiêu laser trên gương phản xạ, tháo lắp bộ thu nhận tín hiệu, theo dõi nhiễu loạn vô tuyến và đo mọi thời tiết. Trong số đó, robot thông minh đo mọi thời tiết là một thành tựu đặc biệt. Được phát triển bởi Đài quan sát thiên văn quốc gia, robot này có thể xử lý hiệu quả những khó khăn kỹ thuật của việc đo đạc ở quy mô lớn với độ chính xác cao trong điều kiện thực địa.
Đây là một hệ thống đo tích hợp dữ liệu đa hệ mới dựa trên công nghệ đo khoảng cách vi sóng. Nó sẽ đảm bảo hoạt động của FAST trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt ở tỉnh Quý Châu, cùng cấp cho người sử dụng dữ liệu đo chính xác toàn thời gian có tầm quan trọng thực tiễn đối với nâng cấp kính thiên văn lên dải tần số quan sát cao hơn.
Ngoài ra, robot bảo trì mục tiêu laser trên bề mặt gương phản xạ cũng là một bước tiến khác. Đây là kết quả hợp tác phát triển của Viện tự động hóa thuộc Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc, Đài thiên văn quốc gia và Đài quan sát thiên văn vô tuyến Quý Châu. Thiết bị thông minh này có thể hoàn thành tốt công việc vệ sinh, tháo rời và lắp lại mục tiêu laser. Nó giúp giải quyết những vấn đề hiện nay như rủi ro hoạt động cao, hiệu suất bảo trì thủ công thấp và điều kiện thời tiết hạn chế quan sát.
(Theo CGTN)