Tư vấn cho bệnh nhân - Ảnh minh họa
Khổ sở vì suốt ngày "đeo bỉm"
Ông T.V.Q, 65 tuổi (Hà Nội) khổ sở vì bị u xơ tuyến tiền liệt hành hạ gần chục năm nay. Khối u của ông không to, lúc đầu chỉ 35g nhưng đã gây cho ông chứng tiểu đêm nhiều (7 - 9 lần một đêm) kèm theo tiểu khó dẫn đến mất ngủ.
Thậm chí, có lần ông phải nhập viện cấp cứu do bí tiểu đột ngột, bụng dưới căng lên rất đau tức, vật vã.
Điều trị nội khoa 5 năm không có kết quả, ông đã tiến hành phẫu thuật nhưng triệu chứng bệnh không hết ông còn bị biến chứng, bàng quang không tự chủ suốt ngày són nước tiểu phải đóng bỉm rất khổ sở, ông không dám đi đâu.
GS.TS Phạm Minh Thông, nguyên phó giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, u xơ tuyến tiền liệt là bệnh hầu hết đàn ông đều mắc phải. Tỉ lệ mắc bệnh tỉ lệ thuận với tuổi của người bệnh, tuổi càng cao tỷ lệ mắc bệnh càng cao, trên 50% nam giới trên 45 tuổi và trên 90% nam giới trên 80 tuổi mắc bệnh này.
Bệnh lành tính nhưng gây khốn khổ cho các quý ông: bí tiểu, tiểu khó, tiểu nhiều lần, tiểu đêm, tiểu ra máu hoặc không hết...
Bác sĩ Quách Tuấn Vinh, từng nhiều năm là chủ nhiệm quân y, nghiên cứu cho thấy, ảnh hưởng của bệnh làm 58% nam phải hạn chế dùng đồ uống trước khi đi xa; 40% hạn chế tham dự xem phim, văn nghệ; 62% tránh những nơi không có nhà vệ sinh...
Hầu hết trong số họ còn không thể ngồi xe liên tục hơn 2 giờ, hạn chế các hoạt động thể thao ngoài trời, không dám uống nước trước khi đi ngủ, ngủ không trọn giấc...
Ngoài ra, người mắc căn bệnh này còn gặp một số các biến chứng như sau:
- Nhiễm trùng đường tiết niệu: Người bệnh đi tiểu không hết, có sự tắc đọng nước tiểu và vi khuẩn trong bàng quang làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tiết niệu. Các bệnh thường gặp như viêm niệu đạo, viêm bàng quang, viêm tinh hoàn - mào tinh, viêm thận, viêm bể thận.
- Giảm chức năng thận, suy thận: Nếu không điều trị có thể dẫn đến suy chức năng thận và thận ứ nước. Nhu mô thận bị xơ cứng, teo. Có nguyên nhân liên quan đến tình trạng ứ đọng nước tiểu tại bàng quang.
- Sỏi bàng quang: Do nguyên nhân đi tiểu không hết, thường xuyên có nước tiểu lắng đọng tại bàng quang, lâu ngày có thể tạo điều kiện hình thành sỏi tại bàng quang.
- Biến dạng và biến thể bàng quang: Cũng do nguyên nhân nước tiểu tồn dư nhiều, đôi khi bí đái gây hiện tượng bàng quang bị căng chướng, thậm chí là quá mức. Hiện tượng này lặp đi lặp lại nhiều lần, dẫn đến tình trạng biến dạng và biến thể bàng quang.
- Tiểu ra máu: Khởi đầu thường có nguyên nhân xuất huyết tại cổ niệu đạo hoặc đôi khi toàn bộ.
Bí tiểu cấp tính: Người bệnh thường rất khó chịu vì không đi tiểu được, bụng dưới căng chướng khó chịu, có thể gây hiện tượng đái dầm ban đêm. Nếu không được điều trị kịp thời có thể gây nhiễm trùng được tiết niệu và suy thận nhanh chóng.
- Ung thư: U xơ tiển liệt tuyến được coi là yếu tố nguy cơ của bệnh ung thư tiền liệt tuyến.
Nên tập luyện thế dục thể thao vừa sức rất tốt cho sức khỏe - Ảnh minh họa
Ông T.V.Q, 65 tuổi (Hà Nội) khổ sở vì bị u xơ tuyến tiền liệt hành hạ gần chục năm nay. Khối u của ông không to, lúc đầu chỉ 35g nhưng đã gây cho ông chứng tiểu đêm nhiều (7 - 9 lần một đêm) kèm theo tiểu khó dẫn đến mất ngủ.
Thậm chí, có lần ông phải nhập viện cấp cứu do bí tiểu đột ngột, bụng dưới căng lên rất đau tức, vật vã.
Điều trị nội khoa 5 năm không có kết quả, ông đã tiến hành phẫu thuật nhưng triệu chứng bệnh không hết ông còn bị biến chứng, bàng quang không tự chủ suốt ngày són nước tiểu phải đóng bỉm rất khổ sở, ông không dám đi đâu.
GS.TS Phạm Minh Thông, nguyên phó giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết, u xơ tuyến tiền liệt là bệnh hầu hết đàn ông đều mắc phải. Tỉ lệ mắc bệnh tỉ lệ thuận với tuổi của người bệnh, tuổi càng cao tỷ lệ mắc bệnh càng cao, trên 50% nam giới trên 45 tuổi và trên 90% nam giới trên 80 tuổi mắc bệnh này.
Bệnh lành tính nhưng gây khốn khổ cho các quý ông: bí tiểu, tiểu khó, tiểu nhiều lần, tiểu đêm, tiểu ra máu hoặc không hết...
Bác sĩ Quách Tuấn Vinh, từng nhiều năm là chủ nhiệm quân y, nghiên cứu cho thấy, ảnh hưởng của bệnh làm 58% nam phải hạn chế dùng đồ uống trước khi đi xa; 40% hạn chế tham dự xem phim, văn nghệ; 62% tránh những nơi không có nhà vệ sinh...
Hầu hết trong số họ còn không thể ngồi xe liên tục hơn 2 giờ, hạn chế các hoạt động thể thao ngoài trời, không dám uống nước trước khi đi ngủ, ngủ không trọn giấc...
Ngoài ra, người mắc căn bệnh này còn gặp một số các biến chứng như sau:
- Nhiễm trùng đường tiết niệu: Người bệnh đi tiểu không hết, có sự tắc đọng nước tiểu và vi khuẩn trong bàng quang làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tiết niệu. Các bệnh thường gặp như viêm niệu đạo, viêm bàng quang, viêm tinh hoàn - mào tinh, viêm thận, viêm bể thận.
- Giảm chức năng thận, suy thận: Nếu không điều trị có thể dẫn đến suy chức năng thận và thận ứ nước. Nhu mô thận bị xơ cứng, teo. Có nguyên nhân liên quan đến tình trạng ứ đọng nước tiểu tại bàng quang.
- Sỏi bàng quang: Do nguyên nhân đi tiểu không hết, thường xuyên có nước tiểu lắng đọng tại bàng quang, lâu ngày có thể tạo điều kiện hình thành sỏi tại bàng quang.
- Biến dạng và biến thể bàng quang: Cũng do nguyên nhân nước tiểu tồn dư nhiều, đôi khi bí đái gây hiện tượng bàng quang bị căng chướng, thậm chí là quá mức. Hiện tượng này lặp đi lặp lại nhiều lần, dẫn đến tình trạng biến dạng và biến thể bàng quang.
- Tiểu ra máu: Khởi đầu thường có nguyên nhân xuất huyết tại cổ niệu đạo hoặc đôi khi toàn bộ.
Bí tiểu cấp tính: Người bệnh thường rất khó chịu vì không đi tiểu được, bụng dưới căng chướng khó chịu, có thể gây hiện tượng đái dầm ban đêm. Nếu không được điều trị kịp thời có thể gây nhiễm trùng được tiết niệu và suy thận nhanh chóng.
- Ung thư: U xơ tiển liệt tuyến được coi là yếu tố nguy cơ của bệnh ung thư tiền liệt tuyến.
Nên tập luyện thế dục thể thao vừa sức rất tốt cho sức khỏe - Ảnh minh họa
Cách dự phòng biến chứng u xơ tiền liệt tuyến
Theo bác sĩ Vinh, khi bị u xơ tuyến tiền liệt mức độ nhẹ chưa có chỉ định can thiệp phẫu thuật cần có chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý nhằm ngăn chặn các biến chứng:
- Tăng cường vận động: Người bệnh cần có chế độ sinh hoạt, ngủ nghỉ hợp lý: không thức quá khuya. Không nằm hay ngồi quá lâu một chỗ gây cương tụ máu vùng chậu.
Nên vận động, tránh ngồi hoặc đứng nhiều. Tăng cường vận động có mục đích làm tăng cường máu lưu thông ở vùng chậu, hạn chế sự phát triển của u.
Nên tập luyện thế dục thể thao vừa sức. Giảm bớt thời gian đi xe đạp, nên ngồi xe đạp ghế mềm để giảm bớt lực đè lên tiền liệt tuyến và tránh ngồi quá lâu để cho tuần hoàn vùng hội âm lưu thông dễ dàng.
Đối với người bệnh viêm tiền liệt tuyến, cần đi lại vận động nhiều. Môn thể thao tốt với bệnh là bơi, đi bộ và chạy chậm
- Chớ nên nhịn hay rặn tiểu, tránh tình trạng táo bón, bởi sẽ làm tình trạng căng bàng quang thường xuyên xảy ra, làm tăng nặng biến dạng, biến thể bàng quang. Thậm chí, khi bàng quang tăng do bí tiểu, huyết áp của người bệnh cũng có thể tăng vọt. Ngay sau khi được thông tiểu, huyết áp trở lại bình thường.
Không nên rặn khi đi tiểu. Rặn khi đi tiểu có thể làm giảm áp lực trong bàng quang một cách đột ngột, gây phản xạ co thắt cơ ở cổ bàng quang và gây ra bí tiểu. Vì vậy, khi đi tiểu nên đi từ từ để áp suất trong bàng quang hạ thấp dần dần, tránh bị bí đái cấp.
- Phát hiện sớm biến chứng: Cần chú ý phát hiện sớm các biến chứng của bệnh như sỏi bàng quang, nhiễm trùng tiết niệu, suy thận, giảm chức năng thận...
Nam giới từ 45 tuổi trở lên nên đến cơ sở y tế có chuyên khoa tiết niệu khám về bệnh u xơ tiền liệt tuyến (ít nhất 1 lần), nhất là khi thấy có một trong các triệu chứng rối loạn tiểu tiện.
Hàng năm nên định kỳ đi khám, kiểm tra 2 lần để được tầm soát ung thư tiền liệt tuyến. Tự theo dõi đánh giá kết quả điều trị để thông báo cho thầy thuốc (có thể hiểu kết quả điều trị là tình trạng đi tiểu của người bệnh có được cải thiện không).
- Tích cực xoa bóp: Thường xuyên nên tập xoa bóp, bấm huyệt nhằm mục đích dự phòng và điều trị. Xoa bóp vùng tầng sinh môn cũng nhằm mục đích làm tăng cường máu lưu thông ở vùng chậu hông, có tác dụng ngăn ngừa bí tiểu, tiểu khó...
Cách ăn uống
Nên uống nước vào buổi sáng và trưa, hạn chế uống sau bữa chiều để tránh đi tiểu đêm. Nên uống nhiều nước, tiểu nhiều có thể giúp chất dịch tiền liệt tuyến bài tiết dễ dàng.
Cần ăn nhiều rau và trái cây, ăn cà chua mỗi ngày. Nên ăn các loại hải sản như cá, tôm, sò huyết... là những thực phẩm có nhiều kẽm, có ích cho thận khí.
Thực tế cho thấy, ăn các loại hải sản như sò huyết, ngao, ngán... có tác dụng cải thiện các triệu chứng rối loạn tiểu tiện ở người bị u xơ tiền liệt tuyến.
Nên kiêng các thức ăn có chất kích thích và nóng như ớt, hạt tiêu, gừng, cà phê.... Hạn chế uống bia rượu và hạn chế ăn các thực phẩm như đậu nành như tương, sữa đậu nành, đậu phụ.
Theo bác sĩ Vinh, khi bị u xơ tuyến tiền liệt mức độ nhẹ chưa có chỉ định can thiệp phẫu thuật cần có chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý nhằm ngăn chặn các biến chứng:
- Tăng cường vận động: Người bệnh cần có chế độ sinh hoạt, ngủ nghỉ hợp lý: không thức quá khuya. Không nằm hay ngồi quá lâu một chỗ gây cương tụ máu vùng chậu.
Nên vận động, tránh ngồi hoặc đứng nhiều. Tăng cường vận động có mục đích làm tăng cường máu lưu thông ở vùng chậu, hạn chế sự phát triển của u.
Nên tập luyện thế dục thể thao vừa sức. Giảm bớt thời gian đi xe đạp, nên ngồi xe đạp ghế mềm để giảm bớt lực đè lên tiền liệt tuyến và tránh ngồi quá lâu để cho tuần hoàn vùng hội âm lưu thông dễ dàng.
Đối với người bệnh viêm tiền liệt tuyến, cần đi lại vận động nhiều. Môn thể thao tốt với bệnh là bơi, đi bộ và chạy chậm
- Chớ nên nhịn hay rặn tiểu, tránh tình trạng táo bón, bởi sẽ làm tình trạng căng bàng quang thường xuyên xảy ra, làm tăng nặng biến dạng, biến thể bàng quang. Thậm chí, khi bàng quang tăng do bí tiểu, huyết áp của người bệnh cũng có thể tăng vọt. Ngay sau khi được thông tiểu, huyết áp trở lại bình thường.
Không nên rặn khi đi tiểu. Rặn khi đi tiểu có thể làm giảm áp lực trong bàng quang một cách đột ngột, gây phản xạ co thắt cơ ở cổ bàng quang và gây ra bí tiểu. Vì vậy, khi đi tiểu nên đi từ từ để áp suất trong bàng quang hạ thấp dần dần, tránh bị bí đái cấp.
- Phát hiện sớm biến chứng: Cần chú ý phát hiện sớm các biến chứng của bệnh như sỏi bàng quang, nhiễm trùng tiết niệu, suy thận, giảm chức năng thận...
Nam giới từ 45 tuổi trở lên nên đến cơ sở y tế có chuyên khoa tiết niệu khám về bệnh u xơ tiền liệt tuyến (ít nhất 1 lần), nhất là khi thấy có một trong các triệu chứng rối loạn tiểu tiện.
Hàng năm nên định kỳ đi khám, kiểm tra 2 lần để được tầm soát ung thư tiền liệt tuyến. Tự theo dõi đánh giá kết quả điều trị để thông báo cho thầy thuốc (có thể hiểu kết quả điều trị là tình trạng đi tiểu của người bệnh có được cải thiện không).
- Tích cực xoa bóp: Thường xuyên nên tập xoa bóp, bấm huyệt nhằm mục đích dự phòng và điều trị. Xoa bóp vùng tầng sinh môn cũng nhằm mục đích làm tăng cường máu lưu thông ở vùng chậu hông, có tác dụng ngăn ngừa bí tiểu, tiểu khó...
Cách ăn uống
Nên uống nước vào buổi sáng và trưa, hạn chế uống sau bữa chiều để tránh đi tiểu đêm. Nên uống nhiều nước, tiểu nhiều có thể giúp chất dịch tiền liệt tuyến bài tiết dễ dàng.
Cần ăn nhiều rau và trái cây, ăn cà chua mỗi ngày. Nên ăn các loại hải sản như cá, tôm, sò huyết... là những thực phẩm có nhiều kẽm, có ích cho thận khí.
Thực tế cho thấy, ăn các loại hải sản như sò huyết, ngao, ngán... có tác dụng cải thiện các triệu chứng rối loạn tiểu tiện ở người bị u xơ tiền liệt tuyến.
Nên kiêng các thức ăn có chất kích thích và nóng như ớt, hạt tiêu, gừng, cà phê.... Hạn chế uống bia rượu và hạn chế ăn các thực phẩm như đậu nành như tương, sữa đậu nành, đậu phụ.
(Nguồn TTO)