Khái niệm "sự sống được thiết kế" ám chỉ ý tưởng rằng sự sống trên Trái Đất, hoặc trong vũ trụ nói chung, không phải là kết quả ngẫu nhiên của các quá trình tự nhiên mà là sản phẩm của một sự sắp xếp có chủ ý. Dưới đây là một số lập luận thường được đưa ra để thuyết phục về quan điểm này:
1. Độ phức tạp không thể giản lược:
- Một số hệ thống sinh học, như là hệ miễn dịch hoặc các cấu trúc protein phức tạp, có tính chất "độ phức tạp không thể giản lược" (irreducible complexity). Điều này có nghĩa là các hệ thống này không thể hoạt động nếu thiếu một trong các phần tử cấu thành của nó. Do đó, những hệ thống này không thể tiến hóa dần dần thông qua các quá trình chọn lọc tự nhiên mà phải được thiết kế nguyên vẹn từ đầu.
2. Thông tin sinh học:
- DNA chứa mã di truyền, một dạng thông tin cực kỳ phức tạp. Một số người lập luận rằng thông tin này tương tự như mã máy tính, và cũng như mọi mã máy tính cần một lập trình viên, mã di truyền cũng cần một người thiết kế. Richard Dawkins từng mô tả DNA như một "mã số kỹ thuật số" phức tạp mà ông cho rằng không thể xuất hiện ngẫu nhiên.
3. Nguyên lý điều chỉnh chính xác (Fine-Tuning):
- Vũ trụ của chúng ta có rất nhiều hằng số cơ bản (ví dụ: hằng số hấp dẫn, hằng số điện từ, v.v.) mà nếu chỉ cần thay đổi một chút thôi, thì sự sống sẽ không thể tồn tại. Sự điều chỉnh chính xác này gợi ý rằng vũ trụ đã được thiết kế với mục đích hỗ trợ sự sống.
4. Sự phức tạp và tinh tế của sinh vật:
- Các sinh vật sống thể hiện một mức độ phức tạp và tinh tế khó tin. Ví dụ như cấu trúc mắt của con người hay cánh của loài chim. Những cấu trúc này, theo quan điểm của những người ủng hộ sự sống được thiết kế, là quá hoàn hảo để chỉ đơn thuần là sản phẩm của quá trình tiến hóa ngẫu nhiên.
5. Triết học và tôn giáo:
- Nhiều triết gia và nhà thần học tin rằng sự tồn tại của sự sống, với tất cả vẻ đẹp và sự phức tạp của nó, là bằng chứng về sự tồn tại của một Đấng sáng tạo hoặc một nguồn trí tuệ cao hơn.
6. Hiện tượng đồng quy tiến hóa (Convergent Evolution):
- Hiện tượng này là khi các loài không có mối quan hệ họ hàng gần gũi lại tiến hóa các đặc điểm tương tự như nhau. Ví dụ, mắt của bạch tuộc và mắt của con người, mặc dù rất khác nhau về mặt di truyền, nhưng lại rất giống nhau về cấu trúc và chức năng. Điều này có thể được xem như một bằng chứng cho thấy có một kế hoạch hoặc thiết kế chung nào đó trong quá trình tiến hóa.
7. Khoa học chưa giải thích hết được:
- Mặc dù khoa học đã giải thích nhiều khía cạnh của sự sống, nhưng vẫn còn nhiều câu hỏi chưa có lời giải, ví dụ như nguồn gốc của sự sống từ các hợp chất vô cơ. Một số người lập luận rằng những khoảng trống này trong hiểu biết của chúng ta có thể là bằng chứng cho sự tồn tại của một người thiết kế hoặc một trí tuệ điều khiển.